ODV en overlijden. Fiscus gaat als een olifant door het erfrecht

ODV en overlijden. Fiscus gaat als een olifant door het erfrecht
14 februari 2018  (Update 22 mei 2018 n.a.v. geactualiseerde Handreiking ODV-aanspraken en overlijden (versie 4 april 2018). Zie blog van 22 mei 2018).
Bij overlijden dient de ODV naar de erfgenamen te gaan. Dit is een fiscale eis (zie art. 38p Wet op de loonbelasting 1964) die bij de parlementaire behandeling van het voorstel tot de Wet uitfasering pensioen in eigen beheer nooit nader is toegelicht. Het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen (CAP) van de Belastingdienst heeft er in de Handreiking ODV-aanspraken en overlijden (versie 13 oktober 2017) nu een eigen draai aan gegeven door te stellen door te stellen dat de ODV via verdeling volgens wettelijk erfrecht of via testament bij de erfgenamen terecht moet komen. Wordt niet aan deze fiscale eis voldaan dan is over de waarde in het economische verkeer van de ODV-aanspraak loonheffing en revisierente verschuldigd. Bovendien zal de vrijstelling erfbelasting (zie art. 32 lid 3 Successiewet) niet van toepassing zijn.

De botte opstelling van het CAP doorkruist op brute wijze de civielrechtelijke contractsvrijheid die erfgenamen hebben om de nalatenschap op de voor hen wenselijke wijze af te wikkelen. Op 16 oktober 2017 heb ik daarom onderstaande vragen aan het CAP voorgelegd waarop ik tot heden nog geen antwoord heb gekregen. Wordt vervolgd.

Vraag 1
Waarom is scenario 3 in strijd met art. 38p Wet LB? Waarom zou het niet mogelijk zijn om de partner/erfgenaam via een derdenbeding de ODV doen toekomen bij overlijden? Het resultaat is immers hetzelfde als je dit via een legaat regelt. En dan is het volgens de Handreiking wel toegestaan (scenario 4).

Vraag 2
Een DGA heeft 2 kinderen als erfgenaam. De DGA overlijdt. In de nalatenschap zit een bancaire lijfrente ter grootte van 100.000 (het kan natuurlijk ook om andere vermogensbestanddelen gaan) en een ODV ter waarde van 100.000. Moet de ODV bij overlijden verplicht naar evenredigheid aan beide erfgenamen toekomen of mag bij de verdeling van de nalatenschap worden overeengekomen dat de ene erfgenaam de lijfrente toekomt en de andere erfgenaam de ODV?


David Bakker

Wilt u op de hoogte blijven? Schrijf u dan hieronder in voor de nieuwsbrief.