Uitfasering pensioen in eigen beheer: Overdracht ‘bepaald deel verzekerd pensioen’

Overdracht DGA-pensioenpolis naar eigen beheer: BEPAALD deel verzekerd
16 februari 2017
De DGA die zijn pensioenpolis naar eigen beheer wil halen c.q. wil omzetten in een dekkingspolis dient daartoe – als de uitfaseringswet op 1 april a.s. in werking treedt – vóór 1 juli 2017 een verzoek in te dienen bij de verzekeraar. De feitelijke overdracht mag dan na deze datum plaatsvinden. Het is echter verstandig om het verzoek zo snel mogelijk in te dienen. Aan de overdracht zitten allerlei fiscale en juridische haken en ogen. Het is daarom zaak om ruim vóór 1 juli 2017 inzicht te hebben in alle gevolgen van een mogelijke overdracht. Als vóór 1 juli – beter is vóór 1 april – de conclusie wordt getrokken dat overdracht nadelig is, kan het verzoek tot overdracht altijd worden ingetrokken. Bij DGA-pensioenpolissen is het van belang onderscheid te maken tussen ‘bepaald deel verzekerd’ of ‘onbepaald deel verzekerd’. In deze blog aandacht voor overdracht van een ‘bepaald verzekerd pensioen’.

Overdracht ‘bepaald deel verzekerd’ naar eigen beheer
Als een DGA zijn pensioen volledig heeft verzekerd (kapitaalovereenkomst) en de polis dit jaar naar eigen beheer wil halen moet hij dus vóór 1 juli een verzoek indienen bij de verzekeraar. Bovendien moet hij een geheel nieuwe pensioentoezegging in het leven roepen omdat een kapitaalovereenkomst c.q. streefregeling in eigen beheer niet is toegestaan.  Het over te dragen pensioen transformeert dus in een nieuwe pensioenregeling in eigen beheer. En deze regeling moet een eindloon-, middelloon-, of beschikbarepremieregeling zijn o.b.v. de huidige fiscale opbouwmogelijkheden. Ik baseer mij hier op antwoorden van het CAP – gegeven aan een collega adviseur – op vragen over waardeoverdracht van een streefregeling naar eigen beheer.

Daarbij is het de vraag of die nieuwe toezegging al vóór 1 april (beoogde invoeringsdatum Wet uitfasering PEB) of vóór 1 juli moet worden gedaan. Immers, ná 1 april mogen geen nieuwe toezeggingen worden gedaan en de coulancetermijn van 3 maanden geldt in beginsel alleen voor bestaande regelingen. Echter, het lijkt me redelijk en ook de bedoeling dat hier de datum van 1 juli geldt. Vooralsnog ga ik hier vanuit maar ik zie het graag bevestigd door de belastingdienst.

Voorbeeld
Een DGA (man, geboren 1 juli 1962) met een 3 jaar jongere vrouw heeft zijn pensioen volledig verzekerd (kapitaalovereenkomst /streefregeling op middelloonbasis) middels een dikke pensioenpolis. Hij is op 1 juli 2007 in dienst getreden bij zijn BV. Omdat de zaken goed liepen genoot hij de eerste jaren een fors salaris. In die tijd sloot hij ook de pensioenpolis. Inmiddels gaan de zaken wat slechter en is het salaris gedaald tot een niveau van € 50.000. Om het risico te vermijden dat hij in de toekomst onder ongunstige omstandigheden (bijv. lage tariefrente) verplicht een pensioen moet aankopen bij een verzekeraar wil de DGA het pensioen overdragen naar eigen beheer en heeft daartoe een verzoek ingediend bij de verzekeraar. De verzekeraar deelt mede dat het over te dragen pensioenkapitaal € 200.000 bedraagt. Van dit bedrag moet hij tegen een commercieel tarief een pensioen aankopen bij zijn BV. Het aan te kopen gelijkblijvende (geen na-indexatie) ouderdomspensioen (incl. 70% partnerpensioen) met pensioenleeftijd 67 bedraagt € 8.300.

Als de DGA zich een eindloonpensioen toezegt  kan hij o.b.v. pensioenleeftijd 67, salaris en diensttijd tot 1 juli 2017, het volgende pensioen opbouwen: 10 dienstjaren x 1,657% opbouwpercentage x (€ 50.000 salaris -/- € 21.716 AOW-franchise) = € 4.687. De toekenning van dit pensioen moet dus in een pensioenovereenkomst worden vastgelegd waarbij gelijk kan worden bepaald dat er vanaf 1 juli geen opbouw meer plaatsvindt. Het in eigen beheer op te bouwen bedrag van € 4.687 betekent dat de overdracht leidt tot een bovenmatig gedeelte ter grootte van € 8.300 -/- € 4.687 = € 3.613. Dit gedeelte verdwijnt uit de pensioensfeer en het hiermee corresponderende overgedragen pensioenkapitaal ad € 87.000 (€ 3.613/€ 8.300 x € 200.000) kan als loon worden genoten*. Of dit laatste verplicht is vormt grijs fiscaal gebied. Het alternatief zou zijn dat het bedrag van € 87.000 vrijvalt in de winst.

Stel dat de DGA het pensioen op 1 juli 2017 wil omzetten in een ODV dan dient de fiscale waardering van het toe te kennen pensioen van € 4.687 te worden vastgesteld. Deze waardering, die tevens de aanvangswaarde van de ODV is, bedraagt € 37.000. Dit betekent dat er nog een extra vrijval in de winst plaatsvindt ter grootte van € 76.000 (€ 200.000 overgedragen pensioenkapitaal -/- € 87.000 weggelekt kapitaal – € 37.000 fiscale waardering nieuw PEB).

Ten slotte
Het voorbeeld toont aan dat er veel vraag- en aandachtspunten aan de overdracht van pensioenkapitaal kleven. En er rijzen nog aanvullende vragen. Wat zijn de gevolgen als de pensioenpolis wordt omgezet in een dekkingspolis (BV verzekeringnemer en begunstigde)? Dit moet mijns inziens worden beschouwd als een waardeoverdracht naar de BV met vergelijkbare gevolgen. En hoe ziet het plaatje er uit als sprake is van 50% eigen beheer en 50% verzekerd? Kan de DGA dan van het over te dragen pensioenkapitaal dienstjaren inkopen in de bestaande eigenbeheerregeling? En kunnen we er vanuit gaan dat er geen toepassing van de overkill-bepaling van art. 38q plaatsvindt? Het is te hopen dat het CAP hier op korte termijn voldoende duidelijkheid over deze zaken schept.

David Bakker

*) Overigens kan het ‘weglekken’ van het kapitaal uit de pensioensfeer (grotendeels) worden voorkomen door een na-indexatie toe te kennen. Het nominale bedrag van het aan te kopen pensioen wordt dan lager.

 

Wilt u op de hoogte blijven? Schrijf u dan hieronder in voor de nieuwsbrief.