Uitfasering pensioen in eigen beheer: Overdracht ‘onbepaald deel verzekerd pensioen’

Overdracht DGA-pensioenpolis naar eigen beheer: ONBEPAALD deel verzekerd
16 februari 2017
De DGA die zijn pensioenpolis naar eigen beheer wil halen c.q. wil omzetten in een dekkingspolis dient daartoe – als de uitfaseringswet op 1 april a.s. in werking treedt – vóór 1 juli 2017 een verzoek in te dienen bij de verzekeraar. De feitelijke overdracht mag dan na deze datum plaatsvinden. Het is echter verstandig om het verzoek zo snel mogelijk te doen. Aan de overdracht zitten allerlei fiscale en juridische haken en ogen. Het is daarom zaak om ruim vóór 1 juli 2017 inzicht te hebben in alle gevolgen van een mogelijke overdracht. Als vóór 1 juli de conclusie wordt getrokken dat overdracht nadelig is, kan het verzoek tot overdracht altijd worden ingetrokken. Bij DGA-pensioenpolissen is het van belang onderscheid te maken tussen ‘bepaald deel verzekerd’ of ‘onbepaald deel verzekerd’. In deze blog aandacht voor overdracht van een ‘onbepaald verzekerd pensioen’.

Waarom overdragen?
Indien het verzekerde pensioen niet wordt overgedragen dan dient het opgebouwde pensioen – civiel-juridisch is er sprake van één aanspraak – te worden gesplitst in een EB-deel en een verzekerd deel. Dat is problematisch omdat het verzekerde deel doorgaans de vorm heeft van een kapitaalverzekering en de hoogte van het in de toekomst aan te kopen pensioen onzeker is. Het meest zuivere zou zijn om de poliswaarde tegen commerciële grondslagen om te rekenen. Volgens Wiebes moet je echter uitgaan van fiscale grondslagen ((TK 2016-2017, 34 555, nr. 5, blz. 36-38). Dit leidt (fictief) tot een relatief hoog verzekerd pensioen en tot een laag EB-pensioen (zie deze blog voor een cijfervoorbeeld). Je zou kunnen stellen dat er hierdoor in civielrechtelijke zin aanspraken verloren gaan. Omdat het verzekerde gedeelte nu een zelfstandige pensioenregeling wordt moet er een nieuwe pensioenovereenkomst worden opgesteld waarin dat wordt vastgelegd.

Als er nu nog pensioenopbouw plaatsvindt dient de opbouw vóór 1 juli te worden gestaakt. Normaal gesproken kan dit middels een eenvoudig stakingsaddendum. Maar in deze situatie ligt het ingewikkelder. De formalisering behelst nu: staking pensioenopbouw, vastlegging van de splitsing van de aanspraken (de bedragen van het in eigen beheer opgebouwde pensioen na splitsing dienen expliciet te worden vastgelegd) en opstellen nieuwe pensioenovereenkomst t.b.v. het verzekerde pensioen. Dit soort complicaties kunnen worden voorkomen door de pensioenpolis naar eigen beheer over te hevelen. Na overdracht is er sprake van een pensioen dat volledig in eigen beheer is opgebouwd, en dat in zijn geheel kan worden uitgefaseerd.

Na overdracht stijgt de fiscale balanswaarde van het pensioen. Die stijging telt niet mee voor de kortingsregeling als het pensioen vervolgens wordt afgekocht. De korting wordt immers berekend over fiscale balanswaarde 2015 en de overdrachtswaarde zit daarin niet begrepen. Als de overdrachtswaarde groter is dan de stijging van de fiscale balanswaarde vindt er vrijval in de winst plaats. Is de overdrachtswaarde kleiner dan leidt dit tot een fiscale last.

Daarnaast blijft natuurlijk het argument voor overdracht gelden dat je het risico moet vermijden dat je in de toekomst onder ongunstige omstandigheden (bijv. lage tariefrente) verplicht een pensioen moet aankopen bij een verzekeraar.  Om eventuele voordelige garanties en risicodekkingen in stand te houden, kan het een idee zijn om de polis om te zetten in een dekkingspolis; de werkgever-bv is dan zowel verzekeringnemer als begunstigde. Op een later moment kan er dan voor worden gekozen om het geld uit de polis naar de bv over te hevelen. Ook omzetting in een dekkingspolis vóór 1 juli 2017 betekent dat het pensioen, fiscaal gezien, volledig in eigen beheer is opgebouwd. De fiscale gevolgen zijn dan ook hetzelfde als bij overdracht van de polis. Het enige verschil is dat er bij overdracht cash binnenkomt in de bv, terwijl de dekkingspolis als bezit van de bv op de balans moet worden geactiveerd volgens een bepaalde waarderingssystematiek.

Ten slotte
Ik benadruk nogmaals dat het van groot belang is dat DGA’s ruim vóór 1 juli inzicht krijgen in de gevolgen van overdracht. Maar ook als men het verzekerde pensioen niet wil overdragen is actie nodig. Immers, om vóór 1 juli tot een splitsing van de aanspraken te kunnen komen is het noodzakelijk dat de meest actuele polisgegevens tijdig op tafel komen.

David Bakker

Wilt u op de hoogte blijven? Schrijf u dan hieronder in voor de nieuwsbrief.